Heb je je weleens afgevraagd wat een brandweerman doet als hij moet plassen, terwijl hij net een brand staat te blussen? Vast niet. Kleuters wel. Volgens leerkrachten Lilian, Ingrid en Lara van OBS De Bosrand maakt dat soort onverwachte vragen het onderwijs in groep 1/2 zo interessant.
‘De brandweer rukt uit’ is op dit moment het thema op OBS De Bosrand. Onlangs waren er drie brandweermannen met hun bluswagen op bezoek. Dat maakte diepe indruk op de kleuters, maar was niet de aanleiding voor dit interview. Dankzij Ingrid Groenewegen (57) en Lilian Holkema (69) is het kleuteronderwijs op OBS De Bosrand, van een kwalitatief hoog niveau. De twee collega’s weten het beste uit elkaar en de kinderen te halen. Nu gaat Lilian dan toch echt met pensioen. Lara Schultink (23) staat klaar om volgend jaar het stokje over te nemen.
Intens betrokken kinderen
Lilian en Ingrid werden vijf jaar terug duo-collega’s. “Ik was als juf ooit begonnen bij de kleuters, maar belandde al snel in de midden- en bovenbouw,” vertelt Lilian. “Ook leuk, maar toen mijn Jenaplanschool De Driehoek fuseerde met De Bosrand, kreeg ik de mogelijkheid om weer kleuterjuf te worden.”
Haar nieuwe duo-collega Ingrid maakte toen ook haar rentree bij de kleuters. Ze was destijds zeventien jaar ‘Onderwijsadviseur jonge kind’ bij de CED-Groep, een expertisecentrum voor onderwijsadvies en -ontwikkeling. Ze wilde graag haar baan combineren met weer voor de klas staan. Samen delen Lilian en Ingrid een heldere visie.
Ze zijn zich allebei bewust dat zij, in de rol van leerkracht, grote impact hebben op de ontwikkeling van de kleuter. Het jonge kind ontwikkelt zich immers anders dan een kind dat al kan lezen en schrijven. Spel speelt een belangrijke rol bij het leren en heeft een positieve invloed op de totale ontwikkeling van het jonge kind. Lilian en Ingrid ervaren dagelijks dat spel en een rijke speelleeromgeving zorgt dat jonge kinderen intens betrokken zijn bij hun activiteiten en plezier hebben.
Leren van en als de brandweer
Hoe past de brandweer eigenlijk binnen die visie? Een vraag die veel enthousiasme bij de dames losmaakt. Ingrid licht toe: “Wij werken op De Bosrand in groep 1-2 met een beredeneerd aanbod gebaseerd op de kerndoelen, waarbij wij hoge verwachtingen hebben. Het beredeneerd aanbod zorgt voor structuur en kwaliteit en het thema is ‘de verpakking’’.
Lilian vult aan: “Zo maakten we samen met de kinderen een brandweerwagen. Daar moest volgens de kinderen ook een kentekenplaat op, wat voor ons aanleiding was om met wisbordjes en stiften buiten op onderzoek te gaan naar kentekenplaten.”
“Elk thema duurt zes weken,” zegt Ingrid. “Daar hebben we er zeven van per jaar. Dagelijks observeren en meespelen levert ons waardevolle informatie op over de ontwikkelingen van de kinderen en geeft ons een concreet beeld van wat de kinderen nodig hebben. Op deze manier weten we precies wat ze nodig hebben om een volgende stap in hun ontwikkeling te maken.’’
Uitdagend aanbod
Aan het begin van het thema krijgen de kinderen gelegenheid om mee te denken. Bijvoorbeeld in wat zij zelf willen leren over het onderwerp. Ook helpen ze mee de speelleeromgeving te creëren. Het resultaat? Een rijke leeromgeving, die prikkelt en uitdaagt tot spelen en leren. Dat zie je terug in de klas. De enorme brandweerwagen gooit natuurlijk hoge ogen. Verder zijn er brandweerwagens toegevoegd aan het constructiemateriaal, maar er is ook een meldkamer, een thematafel, een verteltafel met een centraal boek én er hangt een echt brandweerpak aan de muur.
De omgeving als onderdeel
Ingrid en Lilian betrekken ook de omgeving bij het onderwijs. “Dat heeft echt meerwaarde.” En er zijn veel mogelijkheden: het prachtige Landgoed Mildenburg is de achtertuin van De Bosrand, vlakbij is een kasteelruïne en de duinen zijn op loopafstand. Ook gingen de kinderen laatst op bezoek bij een anthuriumkwekerij en een dierenartspraktijk. Bovendien worden er regelmatig mensen uitgenodigd, passend bij het onderwerp, bijvoorbeeld een verloskundige.
Stokje overnemen
Lara heeft tot nu toe met een glimlach toegeluisterd. Ze is leraarondersteuner, en doet de PABO Thomas More. Dit schooljaar werkt ze drie dagen per week in groep 4 van OBS De Bosrand en volgend jaar dus kleuters. “Ik vind het best spannend, maar heb er veel zin in.”
Eerder werkte Lara in Rockanje met kleuters. Ze straalt: “Ik vind hun fantasiewereld zo leuk. Een keer in de kring ging het over nieuwe schoenen. Een jongetje hoorde dat aan, schopte zijn schoen uit, stak zijn voetje in de lucht en riep vrolijk: ‘Ik heb nieuwe sokken!’ Kleuters zijn zo blij met kleine dingen.” Lara voelt zich welkom, Ingrid en Lilian staan open voor haar frisse ideeën die ze meebrengt van de PABO.
Kennis en passie
Drie jaar na haar pensioengerechtigde leeftijd, gaat Lilian dan toch écht met pensioen. Gaat ze de kleuters missen? “Ja en nee, want ik blijf invallen,” zegt ze met een big smile. “Toen ik als leerkracht begon, was ik soms verbaasd dat ik betaald werd voor zo’n leuke baan, maar het is fijn dat ik meer tijd krijg voor mijn hobby’s. Bijvoorbeeld voor mijn historische onderzoek naar het Wellerondom in Brielle, waar ik ben opgegroeid.”
Ingrid wil tot slot nog iets kwijt: “Ik ga Lilian missen als een collega met een enorme kennis en passie voor haar vak. Ze heeft me enorm geïnspireerd en daarvoor wil ik haar bedanken! Niet alleen ik, maar ook ons team en de kinderen hebben geboft met zo’n geweldige collega en leerkracht!”
Onderschrift foto (vlnr): Ingrid Groenewegen, Lilian Holkema en Lara Schultink op het prachtige groene schoolplein van OBS De Bosrand