Leerlingen van verschillende leeftijden die elkáár kunnen helpen met die moeilijke rekensom, of juist met die pittige opdracht voor begrijpend lezen. Door een eigen, vernieuwende visie op het onderwijs krijgen leerkrachten van de Montessorischool Hellevoetsluis dat voor elkaar.
Het team van bevlogen en betrokken collega’s staat voor een moderne en innovatieve blik op montessorionderwijs, vertelt schooldirecteur Nanda van Dijk. ‘De leidende term van ons onderwijs is: leer mij het zelf te doen. Dat vraagt om een manier van lesgeven waarbij kinderen – uiteraard – van hun leerkrachten leren, maar ook van elkaar. Dat maakt kinderen zelfstandig en zelfredzaam.’
Hoe dat er in de praktijk uitziet? Onze school maakt onderdeel uit van kindcentrum De Samenstroom. Het gebouw van De Samenstroom is bijzonder van opzet en heeft geen klaslokalen, maar zogenoemde units. Dat zijn ontwikkelruimtes voor ongeveer 75 leerlingen waar rust, structuur en regelmaat heersen. Dat leerlingaantal kan soms voor verwarring zorgen, vertelt Van Dijk lachend. ‘Wanneer ouders voor het eerst een kijkje komen nemen op onze school, horen we vaak dat ze van tevoren schrokken van dat grote aantal leerlingen in een unit. In de praktijk werkt dat natuurlijk heel anders.’
Overzicht en structuur
Want zo’n unit is niet een traditioneel klaslokaal. Units zijn een stuk groter: er zijn samenwerkplekken en plekken waar leerlingen zelfstandig kunnen werken, maar ook hoekjes waar leerkrachten rustig instructies kunnen geven. Nanda van Dijk: ‘Het bevindt zich allemaal in één ruimte, wat leerlingen overzicht en structuur biedt. Er is zelfs nagedacht over de akoestiek, om ook daarin orde en rust te creëren. Mensen die een rondleiding krijgen in ons kindcentrum zijn vaak verbaasd dat er dan op dat moment 600 leerlingen rondlopen. Dat merk je amper. De sfeer is prettig en kalm, al komt dat ook door een strak klassenmanagement.’
Van en met elkaar leren
In de units zijn meerdere leerkrachten samen verantwoordelijk voor het onderwijs en krijgen leerlingen uit meerdere leerjaren les. Dat houdt in dat groepen 1 en 2 samen les krijgen, net als de groepen 3, 4 en 5 en kinderen uit de groepen 6, 7 en 8. Dat is een bewuste keuze, zegt de schooldirecteur. ‘Ze leren daardoor namelijk al op hele jonge leeftijd hulp te vragen en hulp te bieden’, legt Van Dijk uit.
‘Je ziet dat leerlingen uit groep 2 nieuwe kinderen in groep 1 al verwelkomen, maar ook dat een leerling uit groep 8 een klasgenoot uit groep 6 goed kan helpen bij een rekensom. Ze komen altijd in aanraking met kinderen van andere leeftijden, en hebben in die zin telkens een nieuwe rol. Ze kunnen zich inleven in een ander, dat is heel mooi om te zien.’
In de richting van zelfstandigheid
Zo leren kinderen van en met elkaar. Leerkracht Lisa Klok, die lesgeeft aan de onderbouw, kan daarover meepraten. ‘We zien de school als een mini-samenleving en stimuleren kinderen om eerst zelf iets op te lossen voordat ze de juf of meester om hulp vragen. Een heel simpel voorbeeld: een leerling uit mijn klas kreeg zijn drinkbeker niet open. In plaats van meteen om hulp bij mij te vragen, vroeg hij de klasgenoot die naast hem zat om te helpen. Dit zijn kleine schakeltjes in de richting van een zelfstandige leerling die leert het zelf te doen.’
Inhoudelijke gesprekken over onderwijs
Wie houdt van werken in een team, zal zich zeker thuis voelen op de Montessorischool Hellevoetsluis in KC De Samenstroom. Want door die opzet in units werken niet alleen de leerlingen intensief samen, maar de leerkrachten doen dat ook. ‘Je staat er daardoor dus nooit alleen voor. Je maakt het onderwijs dus samen’, zegt Lisa Kok.
‘Dat is heel fijn. We zien elkaar natuurlijk veel door de manier waarop wij ons onderwijs organiseren, maar ook doordat we na lestijd in leerteams inhoudelijk praten over onze manier van lesgeven en over onderwijs in het algemeen. Iedereen leert daarvan, of je nu een beginnende of een ervaren leerkracht bent. Zo maken we ons onderwijs stap voor stap beter.’
Lisa Klok (links) en Nanda van Dijk (rechts)